Trang chủ
Trải dài trên mảnh đất hình S, Việt Nam nổi tiếng với hàng nghìn làng nghề truyền thống dân tộc, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, nghệ thuật và tinh hoa dân tộc qua từng thế hệ. Từ Bắc chí Nam, mỗi làng nghề truyền thống đều mang một vẻ đẹp riêng của văn hóa, con người từng vùng, miền nói riêng và cả dân tộc Việt Nam nói chung.
Cố đô Huế vùng đất còn lưu giữ nhiều làng nghề truyền thống từ ngàn đời xưa. Làng nghề truyền thống ở Huế là những làng nghề đã được hình thành và phát triển qua nhiều thế kỷ, với các kỹ thuật và bí quyết được truyền lại từ đời này sang đời khác. Những làng nghề này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống của Huế, mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế của địa phương.
1. Làng nghề nón lá Tây Hồ
“Ai ra xứ Huế mộng mơ,
Mua về chiếc nón bài thơ làm quà.”
Nón lá, một đặc trưng văn hoá của người Việt, không chỉ che mưa, che nắng mà còn là thiên thần đồng hành trong cuộc sống hằng ngày, đặc biệt với phụ nữ. Hình ảnh cô gái Huế trong áo dài, điệu điệu bên chiếc nón bài thơ đã làm say đắm nhiều người.
Làng Tây Hồ, cách trung tâm Huế khoảng 12 km, là berço của nghề làm nón lá. Đến đây, bạn sẽ ngạc nhiên trước sự sáng tạo và độc đáo của các chiếc nón, từ đường chỉ, độ mỏng, cho đến những bức tranh và câu thơ trang trí.
Một chiếc nón lá Huế đẹp đòi hỏi nhiều công đoạn chỉn chu, từ hái lá gồi, lá dứa, sấy, ủi, cắt, đan, cho đến hoàn thành khung và vành nón. Mỗi chiếc nón đều mang tính thủ công cao và sự khéo léo của nghệ nhân.
Dù qua thời gian, làng nghề nón lá Tây Hồ vẫn giữ được giá trị truyền thống và văn hoá đặc trưng của Việt Nam. Những chiếc nón lá Huế không chỉ là sản phẩm thủ công mà còn là biểu tượng văn hoá quý báu.
2 Làng nghề đúc đồng phường Đúc
Làng nghề đúc đồng Phường Đúc là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời của người Huế, tọa lạc ở ven bờ Nam sông Hương, cách thành phố Huế 3km về phía Tây Nam. Làng nghề này đã tồn tại từ thời Chúa Nguyễn, với những người thợ truyền thống cùng làm nghề đúc.
Làng nghề Phường Đúc hiện nay có 61 cơ sở sản xuất, với nhiều nghệ nhân tài hoa và khéo léo. Họ đã tạo ra nhiều kiệt tác di sản trong kho tàng văn hóa vật thể kinh thành Huế, như Vạc đồng ở Đại Nội, Chuông chùa Thiên Mụ, Cửu Đỉnh đặt trước Thế Miếu, Cửu Vị Thần Công đặt trước Ngọ Môn, Chuông chùa Diệu Đế và nhiều vật dụng thờ cúng bằng đồng khác.
Các nghệ nhân ở phường Phường Đúc và phường Thủy Xuân đã kế thừa và phát triển kỹ thuật và nghệ thuật của ông cha, tạo ra những sản phẩm đúc đồng độc đáo và tinh tế. Đến với Huế, du khách không nên bỏ qua làng nghề đúc đồng Phường Đúc, nơi họ có thể chiêm ngưỡng những kiệt tác được tạo nên từ bàn tay khéo léo của người nghệ nhân.
Làng nghề đúc đồng Phường Đúc là một biểu tượng văn hóa của Huế, thể hiện sự phát triển liên tục của làng nghề và sự liên tục ở đỉnh cao về kỹ thuật và nghệ thuật của làng Đúc Huế. Đây là một điểm đến hấp dẫn cho du khách khi đến thăm Huế, nơi họ có thể trải nghiệm và tìm hiểu về văn hóa và lịch sử của thành phố này.
3. Làng nghề làm hoa giấy Thanh Tiên
Làng Thanh Tiên, thuộc xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời và độc đáo của xứ Huế. Với hơn 300 năm lịch sử, làng nghề này đã trở thành một biểu tượng văn hóa của vùng đất cố đô, thể hiện sự tinh tế và sáng tạo của người dân Huế.
Làng hoa giấy Thanh Tiên nằm ở hạ lưu Sông Hương, cách trung tâm Huế 10km, là một điểm đến hấp dẫn cho du khách khi đến thăm Huế. Làng nghề này đã xuất phát từ tín ngưỡng dân gian và tôn sùng đức Vua và các giá trị đạo Khổng, thể hiện qua từng bông hoa giấy được làm ra.
Hoa giấy Thanh Tiên ở xứ Huế khác biệt so với hoa giấy ở các nơi khác ở chỗ có triết lý Nho học phương Đông trong mỗi bông hoa. Mỗi cành bao giờ cũng có 8 hoa chính, thể hiện sự cân đối và hòa hợp của vũ trụ. Ba cành hoa ở giữa tượng trưng cho quân – sư – phụ, cũng có thể là thiên – địa – nhân hoặc trung – hiếu – nghĩa, thể hiện sự tôn trọng và biết ơn của con người đối với thế giới xung quanh.
Trong bó hoa luôn có một bông hoa màu vàng hoặc màu đỏ được làm to nhất tượng trưng cho mặt trời hoặc đấng minh quân, thể hiện sự tôn vinh và biết ơn của con người đối với những giá trị cao đẹp. Hoa giấy Thanh Tiên còn đẹp và khác biệt ở cách nhuộm màu. Người làm hoa không sử dụng hóa chất công nghiệp mà dùng các nhựa cây và lá cây để chế tạo thuốc nhuộm theo kiểu gia truyền nên hoa giữ được màu sắc lâu bền.
Đến làng hoa giấy Thanh Tiên, bạn sẽ không khỏi bất ngờ trước sắc màu và sự sống động như thật của những bình hoa giấy. Nổi bật nhất chính là hoa lan, hoa mai, hoa cúc,…. Trong số đó, hoa sen được làm vô cùng xinh đẹp và thể hiện được đặc trưng của loài quốc hoa Việt Nam. Với sự tỉ mỉ trong từng khâu chế tác như vậy, làng hoa giấy Thanh Tiên đã trở thành một “đại sứ thương hiệu” của xứ Huế.
Du khách đến với làng nghề hoa giấy Thanh Tiên không chỉ có thể chiêm ngưỡng những bông hoa giấy đẹp mắt mà còn có thể tự mình trải nghiệm cảm giác tự tay làm hoa giấy Thanh Tiên trong vòng 40 tới 60 phút. Đây là một cơ hội để du khách có thể tìm hiểu về quy trình làm hoa giấy truyền thống và tự tay tạo ra những bông hoa giấy độc đáo.
Làng hoa giấy Thanh Tiên chính là nơi tôn vinh nghề truyền thống, nơi bảo tồn và lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề độc đáo ở xứ Huế. Với sự phát triển của du lịch, làng nghề này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách khi đến thăm Huế, góp phần vào sự phát triển kinh tế của địa phương và bảo tồn văn hóa truyền thống của xứ Huế.
4. Làng nghề làm tranh làng Sình
Nếu như vùng đất Bắc nổi danh với dòng tranh dân gian Đông Hồ hay tranh hàng Trống, thì miền Trung nổi tiếng với tranh làng Sình xứ Huế. Tranh làng Sình không chỉ chất chứa nét đẹp văn hóa làng xã xa xưa mà còn là biểu trưng cho nền văn hóa đặc sắc của cả xứ Huế mộng mơ, góp phần vào sự đa dạng, phong phú của dòng tranh dân gian của dân tộc.
Làng Sình là tên gọi chữ Nôm của làng Lại Ân, là một ngôi làng được hình thành khá sớm ở Đàng Trong. Làng Sình nằm cạnh phố cổ Bao Vinh bên bờ sông Hương thơ mộng. Làng Sình đã tồn tại và phát triển hơn 400 năm. Tranh làng Sình không đơn thuần chỉ phục vụ nhu cầu tinh thần đơn giản mà nó còn tượng trưng cho tín ngưỡng. Thường được dùng trong các lễ thờ, cúng tế, giải hạn…
Tranh làng Sình gồm 3 loại chính:
- Tranh nhân vật: thường vẽ một người phụ nữ mặc xiêm y cùng 2 tùy hầu đứng 2 bên hay là tranh vẽ xiêm hình đàn bà, đàn ông, ông Đốc, ông Điệu, tờ bếp,…
- Tranh đồ vật làng Sình thường vẽ các thứ áo, tiền, dụng cụ để hóa cho người cõi âm như là quần áo, áo binh tiền,…
- Tranh súc vật cũng giống như 2 loại còn lại, hình vẽ các loại gia cầm, voi, tranh 12 con giáp để đốt cho người cõi âm.
Nguyên liệu để làm tranh chủ yếu được làm hoàn toàn thiên nhiên nên đặc điểm tranh làng Sình vẫn mang tính thủ công. Mặc dù đã trải qua thời gian dài, tuy cũng bị mai một ít nhiều nhưng các nghệ nhân ở đây luôn mong muốn gìn giữ và duy trì làng nghề truyền thống này.
Làng nghề làm tranh làng Sình là một trong những làng nghề truyền thống của Huế, thể hiện sự tinh tế và sáng tạo của người dân Huế. Với hơn 400 năm lịch sử, làng nghề này đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống tinh thần của người dân Huế và góp phần vào sự đa dạng, phong phú của dòng tranh dân gian của dân tộc.
Ngày nay, làng nghề làm tranh làng Sình đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách khi đến thăm Huế. Du khách có thể đến thăm làng nghề, tìm hiểu về quy trình làm tranh truyền thống và tự tay tạo ra những bức tranh độc đáo. Đây là một cơ hội để du khách có thể trải nghiệm và tìm hiểu về văn hóa và lịch sử của xứ Huế.
5. Làng Nghề Gốm Phước Tích
Làng gốm Phước Tích nằm bên bờ sông Ô Lâu, thuộc xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế. Được hình thành từ thế kỷ XV, làng gốm Phước Tích nổi tiếng với những sản phẩm gốm sứ tinh xảo, mang đậm dấu ấn văn hóa Chăm-pa và Việt cổ. Các sản phẩm như ấm trà, chum vại, chậu hoa, tượng gốm được làm từ đất sét mịn, nung trong lò củi truyền thống, tạo nên màu sắc tự nhiên và độ bền cao. Với bàn tay tài hoa của các nghệ nhân, mỗi sản phẩm gốm Phước Tích không chỉ là vật dụng hàng ngày mà còn là tác phẩm nghệ thuật đầy giá trị.
6. Làng Nghề Đan Lát Bao La
Làng nghề đan lát Bao La tọa lạc tại xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên Huế. Hơn 600 năm tuổi, nơi đây nổi tiếng với những sản phẩm đan lát từ tre, nứa như rổ, rá, giỏ xách, mẹt tre, nia. Các sản phẩm của làng Bao La không chỉ bền bỉ, chắc chắn mà còn mang tính thẩm mỹ cao. Người dân nơi đây với kỹ thuật điêu luyện đã tạo ra những món đồ thủ công mang đậm nét văn hóa làng quê Việt Nam. Ngày nay, làng nghề không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu ra quốc tế, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
7. Kết luận
Huế là một thành phố giàu có về văn hóa và lịch sử, với nhiều làng nghề truyền thống độc đáo và phong phú. Từ làng nghề nón lá Tây Hồ, làng nghề đúc đồng Phường Đúc, làng nghề làm hoa giấy Thanh Tiên đến làng nghề làm tranh làng Sình, mỗi làng nghề đều mang một vẻ đẹp riêng và thể hiện sự tinh tế và sáng tạo của người dân Huế. Những làng nghề này không chỉ là biểu tượng văn hóa của Huế mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế của địa phương và bảo tồn văn hóa truyền thống của xứ Huế. Du khách đến thăm Huế không nên bỏ qua cơ hội để trải nghiệm và tìm hiểu về những làng nghề truyền thống này. Với sự phát triển của du lịch, những làng nghề này sẽ tiếp tục được bảo tồn và phát triển, trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa Huế.
